ස්වේච්ඡාවෙන් හුදෙකලාවූ ඇමේසන් වැසි වනාන්තරයේ ගෝත්රික කණ්ඩායම්.jpg)
.jpg)
ඇමේසන් වැසි වනාන්තරය තුළ, ගෝත්රික කණ්ඩායම් දුසිම් ගණනක් ස්වේච්ඡාවෙන් හුදෙකලා වී, වර්තමාන ලෝකය සමඟ සම්බන්ධ වීම ප්රතික්ෂේප කරමින් බොහෝ කාලයක් තිස්සේ ජීවත් වෙනවා. බ්රසීලයේ ස්වදේශික කටයුතු පිළිබඳ ආයතනය (FUNAI) ඇස්තමේන්තු කරන්නේ, ලොව ඕනෑම තැනකට වඩා වැඩිම ගෝත්ර සංඛ්යාවක්, එනම් බාහිර ලෝකය සමඟ සම්බන්ධ නොවූ ගෝත්ර 100කට වැඩි ප්රමාණයක් මෙම කලාපයේ සිටින බවයි.
විශේෂඥයන් පවසන්නේ, රබර් වෙළෙන්දන්ගෙන්, වහල් වෙළෙන්දන්ගෙන් සිදු වූ ප්රචණ්ඩත්වයන් සහ වසංගත රෝග පැතිරීම් නිසා ආදිවාසී ජනයා විනාශ වීමට පටන් ගැනීම හේතුවෙන් වසර ගණනාවක් තිස්සේ මෙම ගෝත්රිකයන් බොහෝ දුරට හුදෙකලාව ජීවත් වන බවයි. මේ නිසා, බොහෝ ගෝත්රිකයන් බාහිර සම්බන්ධතා සම්පූර්ණයෙන්ම වළක්වා ගැනීමට තීරණය කර ඇති අතර, ඔවුන් තම භූමි ප්රදේශ දුනු ඊතලවලින් ආරක්ෂා කර ගනිමින් තවදුරටත් වනාන්තරය තුළට පසු බසිමින් සිටිනවා.
ඔවුන් කවුද?
� ටිකුනා (Ticuna): මොවුන් බ්රසීලයේ, කොලොම්බියාවේ, සහ පේරු රාජ්යයේ සිටින විශාලතම ස්වදේශික ගෝත්ර කණ්ඩායම වන අතර, ඔවුන් බාහිර ලෝකය සමඟ සම්බන්ධ නොවූ ගෝත්රිකයන් නොවෙයි. මොවුන් තවදුරටත් හුදෙකලා වී නැති වුවත්, 1988 දී "හෙල්මට් සමූල ඝාතනය" වැනි ඛේදවාචකවලට මුහුණ දී තිබෙනවා. එහිදී දැව කපන්නන් විසින් ටිකුනා ගෝත්රිකයින් 14 දෙනෙකු ඝාතනය කරන ලදී.
� යනොමාමි (Yanomami): බ්රසීල-වෙනිසියුලා දේශසීමාවේ ජීවත් වන මොවුන් මානුෂීය අර්බුදයකට මුහුණ දී සිටිනවා. නීතිවිරෝධී රන් කැණීම් නිසා මැලේරියාව, දරුණු මන්දපෝෂණය සහ විශේෂයෙන් ළමුන් අතර භයානක මට්ටමේ රසදිය දූෂණයක් ඇති වී තිබෙනවා. මෑත අධ්යයනයන් මගින් හිසකෙස් සාම්පලවල තිබී ස්නායු හානි හා සංජානන ගැටලුවලට සම්බන්ධ රසදිය අංශු සොයාගෙන තිබෙනවා.
� ෆ්ලෙචෙයිරෝස් (Flecheiros): "ඊතල මිනිසුන්" ලෙසද හඳුන්වන මොවුන්, බ්රසීලයේ වැලේ ඩෝ ජවාරි (Vale do Javari) නම් කලාපයේ වඩාත්ම හුදෙකලා ගෝත්රිකයන් අතර සිටිනවා. ආරක්ෂාව සඳහා දිගු, බොහෝ විට වස ගල්වන ලද ඊතල භාවිතා කිරීම නිසා මොවුන් ප්රසිද්ධයි. මොවුන් ඉතා කලාතුරකින් දැකගත හැකි අතර, ගුවන් ඡායාරූප සහ අතහැර දැමූ කඳවුරු හරහා FUNAI ක්ෂේත්ර කණ්ඩායම් මොවුන්ගේ පැවැත්ම තහවුරු කර තිබෙනවා.
� මෂ්කෝ-පිරෝ (Mashco-Piro): පේරු රාජ්යයේ සිටින විශාලතම හුදෙකලා ගෝත්රික කණ්ඩායම්වලින් එකක් වන මොවුන් 750 කට අධික පිරිසක් දුරස්ථ ගංගා ආශ්රිතව ජීවත් වන බව විශ්වාස කෙරෙනවා. මෑත වසරවලදී දැව කැපීම් කරන ප්රදේශ අසලදී ඔවුන් ඡායාරූප ගත කර ඇති අතර, එය ඔවුන්ගේ භූමි ප්රදේශ ආරක්ෂා කිරීමේ දැඩි අවශ්යතාවය ඉස්මතු කරයි.
.jpg)
වැඩිවන අනතුරු
නීතිවිරෝධී දැව කැපීම, පතල් කැණීම්, තෙල් ගවේෂණ සහ සංවිධානාත්මක අපරාධ වැනි දේවල් මෙම ගෝත්රයන්ට එල්ල වන ප්රධාන තර්ජන වන අතර, මේවා පරිසර විනාශය පමණක් නොව, රෝග සහ ප්රචණ්ඩත්වයද ගෙන එනවා. 2024 වසරේ විමර්ශනයකින් අනාවරණය වූයේ, යනොමාමි ගෝත්රික පවුල් අතර පුළුල් ලෙස රසදිය විෂවීමක් පැතිරී ඇති බවයි. 2025 වසරේ වාර්තාවක් මගින් අපරාධ කණ්ඩායම් ස්වදේශික භූමි ප්රදේශ ආක්රමණය කිරීම පිළිබඳව අනතුරු අඟවා තිබේ.
ඒ සමඟම, රජයේ ක්රියාමාර්ග ප්රමාද වීම නිසා බාහිර ලෝකය සමඟ සම්බන්ධ නොවූ ගෝත්රිකයන් අවදානමට ලක්ව තිබෙනවා. පේරු රාජ්යයේ, ගෝත්රික කණ්ඩායම් කිහිපයක් ආරක්ෂා කිරීමේ අරමුණින් 'Yavari Mirim' නම් ස්වදේශික රක්ෂිතය නිර්මාණය කිරීමේ යෝජනා වසර ගණනාවක් තිස්සේ දේශපාලනික හේතු මත ප්රමාදයන්ට මුහුණ දී තිබෙනවා.
.jpg)
මෙය වැදගත් වන්නේ ඇයි?
මානව හිමිකම් සංවිධාන තර්ක කරන්නේ, මෙම ප්රජාවන් ආරක්ෂා කිරීම සදාචාරාත්මක වගකීමක් පමණක් නොව, ඇමේසන් වැසි වනාන්තරය සඳහා ද අත්යවශ්ය බවයි. අධ්යයනයන් පෙන්වා දෙන්නේ, ස්වදේශිකයන් විසින් කළමනාකරණය කරනු ලබන ඉඩම්, වනාන්තර විනාශයට එරෙහිව වඩාත් ඵලදායී බාධක වන බවයි.
ස්වදේශික අයිතිවාසිකම් සඳහා ක්රියා කරන ගෝලීය සංවිධානයක් වන Survival International පවසන්නේ, “බාහිර ලෝකය සමඟ සම්බන්ධ නොවූ ජනතාව පෘථිවියේ සිටින වඩාත්ම අවදානමට ලක් වූ ප්රජාවන්” බවයි. “එක් ගැටුමකින් මුළු ගම්මානම විනාශ කළ හැකි රෝග ඇතිවිය හැකියි. ඔවුන්ට බාධාවකින් තොරව ජීවත් වීමට ඇති අයිතියට ගරු කළ යුතුයි.”
Humble Citizen FB පිටුවෙන් උපුටා ගන්නා ලදී.
ආරංචි රාළ 2025.09.18 - 138 වන දිගහැරුම
Comments
Post a Comment